Bài giảng Nhớ rừng – Cô Phạm Lan Anh (giáo viên )
Đề bài: Phân tích tâm trạng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng của Thế Lữ.
Thế Lữ là một gương mặt tiêu biểu của phong trào Thơ mới giai đoạn đầu. Với tác phẩm Nhớ rừng đã góp phần mở đường cho thắng lợi của phong trào Thơ mới. Hình tượng trung tâm trong tác phẩm là hình tượng con hổ được Thế Lữ miêu tả với sự chuyển biến tâm trạng hết sức linh hoạt, tài tình.
Hổ vốn là chúa sơn lâm, thống trị muôn loài nhưng nay đã lạc loài và trở thành trò tiêu khiển của con người. Đoạn thơ mở đầu bằng sự đau đớn và uất hận tột cùng của con hổ khi bị giam cầm trong vườn bách thú:
Giữ một cục hận trong lồng sắt
…
Với một cặp beo vô tư
Bài thơ bắt đầu bằng một động từ mạnh “gặm nhấm”, và cái bị dập tắt là khối căm thù. Hận thù là một khái niệm trừu tượng không thể nắm bắt được. Nhưng đối với hổ, những tháng ngày bị giam cầm, giam cầm đã quá dài khiến cho lòng căm thù ấy đã thành hình, thành hình. Câu thơ vì thế càng làm nổi bật cơn giận dữ của chúa sơn lâm. Chiếc lồng sắt nhỏ, con hổ nằm, trông như ngày tháng đang dần trôi qua trong vô vọng. Cọp khinh người kiêu ngạo, làm sao hiểu hết sự ngang tàng, hống hách, trơ trẽn của hổ. Và loài hổ còn đau đớn hơn khi phải chia đàn với những con “gấu điên” cùng những con báo hoa mai “vô tư”. Khi nhận ra cảnh sống trong cảnh tù túng, tù túng mà lại phải chung sống với những con người thờ ơ, vô trách nhiệm thì còn gì đau đớn hơn thế.
Không chỉ phẫn uất, đau đớn, khi bị cầm tù, hổ còn khinh bỉ khung cảnh giả dối mà con người đã tạo ra:
Giờ ta ôm ngàn tiếc nuối
Hận cảnh không bao giờ thay đổi
…
Cũng học cách bắt chước dáng vẻ hoang dã
Của chốn ngàn năm âm u cao vời vợi.
Trong đoạn thơ sử dụng hàng loạt từ ngữ biểu cảm trực tiếp: ngàn oán, hận,… để thể hiện sự căm phẫn tột độ với kiếp sống tầm thường. Cảnh trí thường tình, đầy giả dối, “hoa thay cỏ, lối bằng, cây trồng” nơi có những chiếc lá bí ẩn để chúa khám phá và dạo chơi. Những gò đất thấp, không một chút hoang vu. Chúng ta càng cố bắt chước thì càng giả tạo, điều đó chỉ làm cho những con hổ của chúng ta thêm buồn chán, thất vọng và đau đớn hơn mà thôi.
Trong nỗi chán chường, uất ức đến tận cùng, chúa sơn lâm nhớ lại ngày xưa kiêu ngạo hống hách: “Ta hiên ngang bước lên/ Ta vẫy thân như sóng nhịp/ … Giữa chốn phồn hoa không tên, không tuổi”. Hình ảnh con hổ ngày xưa hiện lên thật đẹp và đáng khâm phục. Là chúa tể của vạn vật, chỉ cần dán mắt vào vạn vật là nó sẽ câm nín sợ hãi. Và đẹp nhất là hình ảnh đó của con hổ trong khổ thơ thứ ba:
Còn đâu những đêm bên suối?
…
– Chao ôi! Một thời huy hoàng giờ còn đâu?
Hai chữ gì mà không mở đầu khổ thơ, gợi lại một kỉ niệm đẹp trong quá khứ. Sau mỗi câu hỏi tu từ là một khung cảnh vàng son của quá khứ được con hổ vẽ ra: đêm say uống ánh trăng soi đầy thơ mộng, lãng mạn; là những ngày mưa bốn phương trời chuyển mình, không gian rộng lớn hùng vĩ, chúa sơn lâm ngắm nhìn xứ sở mình đang dần đổi thay; rồi đến khung cảnh đầy âm thanh, sắc màu của tiếng chim hót trong bình minh ru chúa sơn lâm vào giấc ngủ; Khung cảnh tiếp theo hiện ra tráng lệ là buổi chiều tà, màu đỏ của hoàng hôn hòa với màu máu sau khu rừng càng làm cho không gian thêm phần huyền bí. Nhưng tất cả những khung cảnh ấy chỉ còn là những kỉ niệm đẹp, câu thơ cuối đầy xót xa thiết tha: “Than ôi! Một thời huy hoàng giờ còn đâu?”.
Khổ thơ cuối là lời nhắn nhủ tha thiết, lo lắng của con hổ. Dù trong đại ngàn không còn được một lần nhìn thấy nhưng trong từng câu thơ ta thấy một khát vọng mãnh liệt được giải thoát, được tự do. Tâm trạng của con hổ cũng là tâm trạng của những người con đất Việt mất nước, sống trong ách kìm kẹp, tù đày của quân thù. Chính vì vậy, chất thơ trong bài thơ lại càng nhận được sự đồng cảm của người đọc.
Bằng ngôn ngữ giản dị, giàu cảm xúc, Thế Lữ đã thể hiện một cách chân thực nỗi chán ghét của con hổ trước thực tại tầm thường giả dối khi bị nhốt ở vườn bách thú. Đồng thời, nó cũng thể hiện niềm khao khát mãnh liệt với chữ làm. Đằng sau hình ảnh con hổ là tâm trạng và khát vọng của người dân Việt Nam lúc bấy giờ.
Xem thêm các bài văn mẫu thuyết minh, phân tích, lập kế hoạch tác phẩm lớp 8:
Mục Lục Văn Mẫu | Ngữ văn hay lớp 8 theo từng phần:
Giới thiệu về kênh Youtube
nho-rung.jsp
Các bài văn lớp 8 khác
Bạn thấy bài viết Top 2 bài Phân tích tâm trạng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng hay nhất – Ngữ văn lớp 8 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Top 2 bài Phân tích tâm trạng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng hay nhất – Ngữ văn lớp 8 bên dưới để Trường THPT Kiến Thụy có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thptphandinhphung.edu.vn của Trường THPT Kiến Thụy
Nhớ để nguồn bài viết này: Top 2 bài Phân tích tâm trạng con hổ trong bài thơ Nhớ rừng hay nhất – Ngữ văn lớp 8 của website thptphandinhphung.edu.vn
Chuyên mục: Văn học
