Phân tích nhân vật mẹ và bé Hồng trong Những ngày thơ ấu đẹp nhất
Đề bài: Phân tích nhân vật mẹ và bé Hồng trong hồi kí “Những ngày thơ ấu” của Nguyên Hồng.
Bài giảng: Trong lòng mẹ – Cô Phạm Lan Anh (giáo viên )
Phân tích nhân vật mẹ và bé Hồng trong Những ngày thơ ấu
Nguyên Hồng là nhà văn của người nghèo. Anh thường viết về những người “dưới đáy” với tình yêu chân thành, sâu sắc. Những ngày thơ ấu là tập hồi ký trữ tình, chân thực và cảm động về tuổi thơ cay đắng của Nguyên Hồng. Đây là tác phẩm có giá trị và cũng là tác phẩm có giá trị của Nguyên Hồng. của văn học Việt Nam giai đoạn 1930-1945.
Trong lòng mẹ là chương thứ tư của tập hồi ký Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng với tình yêu thương mẹ tha thiết, hồn nhiên và mãnh liệt trong đoạn trích.
Chương IV của tác phẩm đã miêu tả sinh động “những rung động tột độ của một tâm hồn trẻ thơ” (Thạch Lam) đối với mẹ, thể hiện sâu sắc tình yêu thương mẹ của bé Hồng. Hình ảnh người phụ nữ trong xã hội phong kiến, bị ràng buộc trong những hủ tục khắt khe, từ đó thường xuyên phải chịu những đau khổ, hành hạ.
Qua tác phẩm, mẹ Hồng là một người phụ nữ bất hạnh, chẳng có chút hạnh phúc nào! Cô buộc phải lấy chồng mà không được phép lựa chọn theo ước mơ của mình. Đau đớn hơn nữa khi chồng chị là người nghiện ngập, bệnh tật. Gia đình chồng tuy khá giả nhưng ích kỷ, định kiến, cổ hủ nên rất ghét chị. Bất hạnh không bao giờ đến một mình! Người góa phụ, gia đình tan nát, nghèo khó phải gửi con cho nhà chồng ở nhờ kiếm sống.
Người mẹ tái hôn. Gia đình chồng coi đó là một hành động tội lỗi đáng xấu hổ vì cô đã có thai trước khi hết tang chồng. Cô luôn bị chế nhạo, bực bội và chế nhạo. Ngày giỗ chồng cũng như lúc ra đi, chị mạnh dạn trở về gặp các con, để hai mẹ con có những giây phút ngọt ngào hiếm hoi.
Như vậy, trước hết ta thấy mẹ của bé Hồng là điển hình của một người phụ nữ xưa, ngoan ngoãn theo tục lệ xưa: lấy chồng theo sự lựa chọn của cha mẹ. Hết cưới, cô ấy vẫn sống trong khuôn khổ cũ. Khi chồng mất, cùng quẫn, nàng lại “đi bước nữa”, tự cởi trói để đi tìm hạnh phúc cho đến cuối đời. Cô đã thể hiện cá tính mạnh mẽ vượt ra khỏi khuôn phép thường ngày để đi tìm hạnh phúc mới.
Người mẹ phải xa đứa con thân yêu mà lòng luôn nhớ con, quặn thắt trong lòng khi nghĩ đến cảnh con mình bơ vơ, lạc lõng, bị gia đình chồng cũ chối bỏ. Thương con, chị chấp nhận mọi lời dị nghị, ghẻ lạnh để về thăm con đúng ngày giỗ đầu của chồng cũ. Tôi mới hiểu vì sao gần một năm trời mẹ biến mất, không thư thăm hỏi, không quà cáp cho con. Bà không muốn con cái nghe những lời cay nghiệt, mỉa mai. Gặp lại con, bà xúc động, ôm chầm lấy con với bao yêu thương và nước mắt. Đó là tình mẫu tử vô bờ bến của người phụ nữ bất hạnh, cay đắng.
Đáng buồn thay, cảnh đời thực của người mẹ trong hồi ký của nhà văn lại là cảnh đời tiêu biểu của người phụ nữ Việt Nam xưa. Lễ giáo phong kiến, hủ tục hà khắc chỉ tạo thêm những giọt nước mắt bi thương cho cuộc đời bất hạnh của người phụ nữ. Mẹ Hồng là người dám vượt thoát để vươn tới hạnh phúc tốt đẹp hơn, cuộc sống tốt đẹp hơn.
Qua hồi ký Tuổi thơ cay đắng của Nguyên Hồng; Chúng em hiểu về những phẩm chất cao quý của người phụ nữ Việt Nam thời đại ngày nay với những hoàn cảnh đáng thương và những ước mơ chân chính, với tấm lòng yêu thương con sâu nặng, tha thiết.
Nội dung cơ bản của đoạn trích cũng nổi lên từ chương hồi kí này là nỗi uất ức chua xót và tình thương yêu vô bờ bến của cô bé Hồng đối với người mẹ nhân hậu, tần tảo mà cuộc đời chịu nhiều bất hạnh. Có hai sự kiện đã trở thành kỉ niệm không thể phai mờ được nhà văn kể lại. Đầu tiên là cuộc đối thoại của bé Hồng với dì; Thứ hai là sự trở về của mẹ Hồng, cuộc gặp gỡ đầy nước mắt, tràn ngập niềm vui và hạnh phúc.
Nhắc lại cuộc nói chuyện với dì nghĩa là nhà văn nhớ đến cảnh mồ côi của một đứa trẻ và cảnh ngộ đáng thương của người mẹ hiền. Cha của bé Hồng mất cách đây chưa đầy một năm. Mẹ Hồng lại trở thành người đàn bà tội lỗi đi lại nên bị nhà chồng ruồng bỏ.
Vì quá “nghèo” trong một xã hội đầy định kiến và hủ tục độc ác, người mẹ khốn khổ ấy đã phải bỏ con đi kiếm ăn. Thế là bé Hồng mất cha, bỏ mẹ đi ở nhờ nhà họ hàng, bị hắt hủi một cách phũ phàng. Đã một năm trôi qua, bé Hồng không nhận được một lá thư, một lời hỏi han hay một món quà nào của mẹ, bé Hồng thương mẹ, có lúc rơi nước mắt.
Cuộc trò chuyện với người cô là một kỉ niệm khó quên về một nỗi oan ức mà Nguyên Hồng đã trải qua thời thơ ấu. Nỗi đau sâu sắc của bé Hồng không chỉ là sự thiếu vắng mẹ mà còn là nỗi đau xé lòng khi nhớ mẹ và phải nghe những lời cay nghiệt về mẹ. Ác ý của dì đã rất rõ ràng. Giọng bà có lúc ngọt ngào, có lúc nghiêm nghị, lộ vẻ thương hại, ngậm ngùi. Nhưng thực ra, lời nói của bà như khoét sâu thêm nỗi đau của đứa trẻ đáng thương. Bé Hồng nhận rõ nụ cười đầy kịch tính của bà ngoại khi cười. Ý định của bà là gieo rắc nghi ngờ vào đầu cháu để nó khinh thường và ruồng bỏ mẹ, nhưng bà chắc chắn rằng tình yêu thương và lòng kính trọng của mẹ tôi sẽ không bao giờ bị một tâm hồn nhơ bẩn xâm chiếm. Tuy còn là một đứa trẻ, rơi vào hoàn cảnh éo le ấy nhưng Hồng đã sớm khôn ngoan, cố gắng che giấu những tâm tư, tình cảm của mình đối với người cô. Nhưng nó cũng bị che giấu nên nỗi đau và sự phẫn uất càng bùng nổ dữ dội hơn.
Nỗi đau khổ sâu sắc của cậu bé không chỉ là thiếu thốn tình thương mà còn là việc cậu thường xuyên bị người khác xúc phạm nặng nề về mẹ mình. Một người đàn bà mang tội góa bụa, nợ nần, túng thiếu phải đi tha phương cầu thực, xa lìa đứa con thân yêu.
Bằng cử chỉ và giọng nói thân thiện tự nhiên nhất, người dì bảo cậu bé đến thăm mẹ và “thăm bé” (con thứ của mẹ). Đó là những lời đầy ý nghĩa: hai tiếng “em bé” mà dì thốt ra thật ngọt ngào, thật rõ ràng, quả thực đã làm xoắn xuýt lòng tôi để dì làm theo ý dì. Bé Hồng từ chỗ câm lặng cúi đầu rưng rưng… Tiếng cười kéo dài trong tiếng khóc ấy cho ta thấy nỗi đau, nỗi uất hận phải kìm nén sâu sắc đến nhường nào! Không phải là giọt nước mắt xấu hổ, tủi thân mà là giọt nước mắt yêu thương qua ý nghĩ thương mẹ tại sao phải sinh con ra một cách khuất tất.
Như chưa đủ, bà thím còn cười kể với cậu bé rằng mẹ cậu ăn mặc rách rưới, mặt mũi xanh xao ngồi cho con bú ở chợ. Chưa kịp nghe hết lời, cậu bé đã nghẹn ngào khóc không thành tiếng. Anh đau đớn và vô cùng căm giận những hủ tục đã ập đến với người mẹ hiền đáng thương của mình.
Tình cảm của cậu bé dành cho mẹ khi gặp lại mẹ là niềm vui sướng khôn xiết khi được trở lại “trong lòng mẹ”. Đó là một cảm xúc lớn lao, mãnh liệt, một cảm giác sung sướng tột độ xâm chiếm toàn bộ cơ thể và tâm hồn cậu bé.
Thấy bóng một người ngồi trên xe kéo giống mẹ, cậu bé cuống cuồng đuổi theo và gọi rối rít: “Mẹ! Dì! Dì! Dì!…” Nếu người quay lại là người khác thì nó sẽ là một điều đáng tiếc. khủng khiếp đối với cậu bé, giống như ảo ảnh của một dòng nước trong vắt chảy trong bóng râm hiện ra trước đôi mắt sắp đứt lìa của người bộ hành bị ngã giữa sa mạc. Bé Hồng khát tình mẹ như người bảo vệ khát nước đến kiệt sức. Nỗi khao khát được gặp mẹ càng mãnh liệt, bé Hồng háo hức và sung sướng biết bao! Cậu bé thở hổn hển, trán lấm tấm mồ hôi, vừa lên xe đã co chân lại. Biết cảm giác rộn ràng hạnh phúc và đau đớn toát ra từ những cử chỉ vội vã ấy. Và khi được mẹ kéo tay xoa đầu, cậu bé òa khóc nức nở. Dường như bao nhiêu nỗi niềm dồn nén không thể giải tỏa trong cậu bé suốt thời gian dài xa mẹ bỗng vỡ òa trong tiếng khóc nức nở, uất hận của bé Hồng. Trong ánh mắt yêu thương của đứa trẻ khao khát mẹ, mẹ hiện lên thật thân thương, thật đẹp: vẫn sáng ngời với đôi mắt trong veo và làn da mịn màng, nổi bật lên màu hồng của đôi má. Cậu bé cảm thấy lâng lâng sung sướng khi tận hưởng cảm giác được sà vào lòng mẹ, một cảm giác mà cậu đã đánh mất từ lâu. Tôi ngồi trên đệm xe, lòng tựa vào lòng mẹ, đầu tựa vào cánh tay mẹ, cảm giác ấm áp đã mất từ lâu bỗng phảng phất trên da thịt. Cậu nhỏ cũng cảm nhận được cảm giác lạc lõng bấy lâu bỗng mơn trớn khắp da thịt. Cậu bé cũng cảm nhận sâu sắc hơi thở vô cùng thân thiện của mẹ đối với mình: Mùi quần áo mẹ tôi và hơi thở từ miệng đứa bé nhai trầu nhả ra lúc ấy thơm tho lạ thường.
Dường như mọi giác quan của Hồng bừng tỉnh, mở toang để tận hưởng sự dịu dàng vô hạn của người mẹ. Trong những giây phút nồng nàn, say đắm ấy, bé Hồng không nhớ gì, không nghĩ gì, ngay cả những lời âu yếm hai mẹ con nói với nhau, những lời cay độc của dì ngày ấy. Tình cảm và tình yêu của bé Hồng sôi nổi, say đắm.
Tình thương mẹ là nét nổi bật trong tâm hồn bé Hồng. Nó mở ra trước mắt chúng ta cả thế giới tâm hồn phong phú của đứa bé. Thế giới ấy lấp lánh ánh sáng nhân gian, luôn làm ta ngạc nhiên.
Tình thương của mẹ đã cho bé Hồng cái nhìn sắc bén về con người và sự vật trong cuộc sống. Tình yêu ấy không gì ngăn cản, không chia rẽ và ngày càng nồng nàn hơn. Qua đó ta càng hiểu và yêu bé Hồng hơn, hiểu sâu sắc hơn tình mẫu tử thiêng liêng. Hồi kí Những ngày thơ ấu của Nguyên Hồng trở thành một tác phẩm văn học nghệ thuật vừa có tầm vóc tư tưởng lớn, vừa thể hiện chân thực: sự rung động tột độ của một tâm hồn trẻ thơ.
Xem thêm các bài văn mẫu thuyết minh, phân tích, lập kế hoạch tác phẩm lớp 8:
Mục Lục Văn Mẫu | Ngữ văn hay lớp 8 theo từng phần:
Giới thiệu về kênh Youtube
in-long-me.jsp
Các bài văn lớp 8 khác
Bạn thấy bài viết Phân tích nhân vật bà mẹ và bé Hồng trong Những ngày thơ ấu hay nhất – Ngữ văn lớp 8 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích nhân vật bà mẹ và bé Hồng trong Những ngày thơ ấu hay nhất – Ngữ văn lớp 8 bên dưới để Trường THPT Kiến Thụy có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thptphandinhphung.edu.vn của Trường THPT Kiến Thụy
Nhớ để nguồn bài viết này: Phân tích nhân vật bà mẹ và bé Hồng trong Những ngày thơ ấu hay nhất – Ngữ văn lớp 8 của website thptphandinhphung.edu.vn
Chuyên mục: Văn học
