Đề bài: Phân tích nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội để làm sáng tỏ nhận định: “Qua nhân vật bà Hiền, nhà văn Nguyễn Khải đã khẳng định sức sống bền bỉ của những giá trị văn hóa mang nét đẹp Hà Nội.”
Nguyễn Khải là nhà văn hiện đại xuất sắc của nền văn học Việt Nam hiện đại. Các tác phẩm của ông chủ yếu viết về đề tài nông thôn trong quá trình xây dựng cuộc sống mới. Ông đã để lại cho nền văn học nước nhà một khối lượng tác phẩm đồ sộ, chủ yếu là truyện ngắn và tiểu thuyết. Truyện ngắn của Nguyễn Khải mang đặc điểm của lối viết truyện ngắn không có cốt truyện, Một người Hà Nội là truyện ngắn đi theo hướng đó, hướng của truyện ngắn không có cốt truyện và các nhân vật không nhất thiết được hình thành trong những tình huống khác nhau. hoàn cảnh hoặc xung đột nội bộ. Cô Hiền được coi là một nhân vật chính của truyện ngắn này, khi bàn về nhân vật, có ý kiến cho rằng: “Qua nhân vật cô Hiền, nhà văn Nguyễn Khải đã khẳng định sức sống bền bỉ của những giá trị văn hóa đặc sắc .đẹp Hà Nội”.
Truyện ngắn “Một người Hà Nội” là truyện ngắn tiêu biểu của Nguyễn Khải khám phá vẻ đẹp trong chiều sâu tâm hồn, tính cách của con người Việt Nam qua những thăng trầm của đất nước. Khi xây dựng truyện ngắn này, phải chăng nhà văn muốn định hình một nếp sống, một nề nếp, gia phong của người Hà Nội, đồng thời cũng là sự chắt lọc của thời gian để những gì đọng lại là những tinh hoa, phẩm chất ưu việt, những “hạt bụi vàng” cho Hà Nội . Cả một vùng đất đang “rực rỡ ánh đèn vàng” như một niềm tự hào kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam? Cô Hiền là nhân vật được xây dựng để hoàn thành sứ mệnh cao cả đó. Đó là một người phụ nữ với phong cách vừa đạo đức vừa triết lý, một tính cách vừa thực dụng lại rất hào hoa, xoay quanh các mối quan hệ của nhân vật với gia đình, họ hàng, đất nước, bạn bè,… ở nhiều thời điểm quá khứ, hiện tại và Tương lai.
Chị Hiền sinh ra trong một gia đình lương thiện, khá giả, được ăn học đàng hoàng, từ nhỏ chị đã là một thiếu nữ xinh đẹp, lớn lên chị trở thành thiếu nữ Hà Thành, còn đầy nét xinh xắn. và sự thông minh, sâu sắc của người thiếu nữ hôm nay. Chị là người trí thức, rộng rãi lại còn tự mở salon văn học, thế giới chị tiếp xúc cũng toàn dân thượng lưu, văn nghệ sĩ Hà thành.
Qua mỗi thời kỳ, cô Hiền lại có cho mình những thái độ, cách ứng xử phù hợp và thể hiện những nét đẹp văn hóa đặc trưng của người Hà Nội.
Sau năm 1954, hòa bình lập lại ở miền Bắc, nhân vật “tôi” từ chiến trường trở về, Hà Nội nhỏ hơn và vắng vẻ hơn trước, bởi những người sống ở Hà Nội trước đây giờ đã chuyển đến các vùng đất khác. mới kiếm sống và lập nghiệp. Tuy nhiên, chị Hiền thì khác, chị vẫn không rời Hà Nội, không có cơ hội lập nghiệp ở một vùng đất khác. Phải chăng đây là sự gắn bó máu thịt của một con người với mảnh đất chôn rau cắt rốn? Chắc hẳn sợi dây gắn kết ấy được tạo nên bởi tình yêu Hà Nội của chính cô.
Mỗi lần nhân vật “tôi” ra thăm Hà Nội, chị luôn tự hỏi: “Dạo này em thấy phố phường Hà Nội thế nào, người ra sao?”. Câu hỏi đó có vẻ giống như một câu hỏi lịch sự đơn giản, nhưng không phải vậy! Ngay trong câu hỏi đã ẩn chứa một nỗi niềm đau đáu, trăn trở và tràn đầy hi vọng của một người phụ nữ về mảnh đất mình yêu mến.
Cô Hiền mang vẻ đẹp thanh lịch, nhã nhặn của người Hà Nội, một vẻ đẹp mà cô không ngừng xây dựng và luôn có ý thức trân trọng. Có một câu nói cũ:
Cũng có thể có hương thơm hoa nhài
Họ dù không thanh lịch cũng là người Tràng An
Vẻ đẹp thanh tao ấy thể hiện qua cách cô nhẹ nhàng dạy dỗ, uốn nắn các con. Trong ăn uống, từ cách cầm bát đũa, cách múc canh, nói năng trong bữa ăn,…. đều được cô hướng dẫn tận tình. Cách ăn uống của gia đình chị Hiền được so sánh với gia đình của nhân vật “tôi”, đó là “Vừa múc, vừa gắp đũa, vừa ăn vừa mắng con, suồng sã, hả, hả? Này, không theo một phép tắc nào cả. .” Cách ăn đó là biểu hiện của một trong những nét đẹp văn hóa của người Hà Nội, giá trị văn hóa còn được bảo tồn và phát triển cho đến ngày nay.
Ngoài cách ăn còn là cách đi đứng, ăn nói cho đàng hoàng, không buông thả tùy tiện và nhất là “Hãy biết tự trọng và biết hổ thẹn”. Sự sang trọng, những thói quen tao nhã như dòng máu luôn chảy trong người chị, dù giữa nhịp sống hối hả, những thói quen ấy vẫn luôn giữ gìn tốt những điều đó.
Ngoài nét thanh lịch, ở bà Hiền còn toát lên vẻ đẹp của bản lĩnh cá nhân, bản lĩnh của người Hà Nội, bà có cách nhìn cuộc sống rất thực tế. Là phụ nữ, chị luôn khẳng định vai trò “nội tướng” của mình, luôn chủ động, tự tin, mạnh mẽ, dám là chính mình. Việc chị Hiền kết hôn với một giáo viên cấp 1 hiền lành, chăm chỉ, sự kiện đó khiến Hà Thành bất ngờ. Sinh con cũng vậy, mẹ tính toán việc sinh con sao cho hợp lý, nuôi con cho đến khi trưởng thành thật tốt. So với thời phong kiến, hay thời của nhiều phụ nữ, họ là phái yếu luôn bị xã hội coi thường, khinh miệt nhưng chị Hiền luôn cho thấy điều ngược lại. Người phụ nữ ấy quyết định nhiều việc trong gia đình, ngay cả vấn đề kinh tế, khi chồng chuẩn bị mua máy in, chị đã phân tích cho chồng hiểu và thuyết phục chồng thành công. Như vậy, có thể thấy ở chị Hiền còn có cái nhìn tổng thể và toàn diện, sâu sắc và thấu đáo trong mọi vấn đề của cuộc sống.
Bà Hiền cũng là một phụ nữ đầy bản lĩnh, tính cách thẳng thắn. Bà đưa ra quan điểm về việc Chính phủ can thiệp quá nhiều vào đời sống của người dân: “Chính phủ can thiệp quá nhiều vào việc của người dân, sáng nào cũng phải tập thể dục, tối nào cũng sinh hoạt văn nghệ”. Sự thật với chế độ và thời cuộc là thái độ thẳng thắn, trung thực của người Hà Nội.
Lòng tự trọng và nhân cách cao thượng của bà Hiền thể hiện rõ ở việc bà cho con lên đường nhập ngũ. Khi đứa con trai đầu lòng – “Dũng” xin nhập ngũ vào Nam chiến đấu, bà đã nói với nhân vật “tôi”: “Mẹ đau lắm nhưng cũng bằng lòng, vì mẹ không muốn nó sống tiếp. sự hy sinh của bạn bè nó, nó dám đi thì cũng là tự trọng.” Khi đến lượt người con trai thứ hai lên đường, bà cũng nói: “Tôi không khuyến khích cũng không ngăn cản, ngăn cản tức là bảo nó tìm đường sống để bạn bè phải chết, đó cũng là một cách để giết anh ta”. Đó là lối sống cao thượng chứ không phải thấp hèn, ăn bám vào sự hy sinh của người khác, sống tủi hổ với lương tâm. Ở đây bà cũng thể hiện vẻ đẹp của một người mẹ thời chiến, có tinh thần trách nhiệm với đất nước, với dân tộc, biết sẻ chia nỗi đau mất mát của biết bao người mẹ khác. Lòng tự trọng giúp con người sống có trách nhiệm với cộng đồng. Ở chị Hiền, lòng tự trọng của cá nhân đã hòa vào lòng tự trọng của dân tộc. Đây là một hành vi rất con người.
Đặc biệt, bà Hiền luôn tin tưởng vào những giá trị văn hóa bền vững của người Hà Nội. Mỗi thời đại, mỗi vẻ đẹp đều có nét đẹp riêng không bao giờ thay đổi. Hình ảnh cây si cổ thụ xuất hiện ở cuối truyện đã khẳng định niềm tin, tình yêu, những giá trị tinh thần chính là liều thuốc quan trọng để gìn giữ và vực dậy những gì tưởng như đã mất. Sự sống lại của cây cổ thụ là niềm lạc quan và niềm tin của tác giả vào sự phục hồi của những giá trị văn hóa truyền thống của Hà Nội. Những giá trị văn hóa bền vững sẽ không bị mất đi, người viết mong muốn những giá trị đó sẽ hóa thân trong hiện tại “Người như cô phải chết, tiếc một hạt bụi vàng Hà Nội rơi xuống, chìm vào lớp lớp cổ kính. Bụi lấp lánh đâu đó trên mọi ngóc ngách Hà Nội, mượn gió bay lên cho đất trời diệu kỳ…”
“Qua nhân vật cô Hiền, nhà văn Nguyễn Khải đã khẳng định sức sống bền bỉ của những giá trị văn hóa với vẻ đẹp Hà Nội”. Là nhận xét chính xác và đầy đủ nhất về nét đẹp của con người Hà Nội trong mọi thời đại, con người nơi đây luôn gìn giữ, duy trì và phát huy những giá trị tốt đẹp. Bà Hiền – nhân vật chính của truyện cổ tích là một con người như thế, một người sắc sảo đến khôn ngoan, từng trải ở đời nhưng cũng là một người bộc trực, vô tư. Đối với đất nước và cách mạng, bà quan niệm khá rõ ràng, với cuộc sống và gia đình, người phụ nữ ấy cũng nuôi dưỡng cho mình những quan niệm hết sức độc đáo và thông minh.
Xem thêm các bài văn mẫu lớp 12 luyện thi THPT Quốc gia:
Các bộ đề lớp 12 khác
Bạn thấy bài viết Phân tích nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội hay nhất có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội hay nhất bên dưới để Trường THPT Kiến Thụy có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thptphandinhphung.edu.vn của Trường THPT Kiến Thụy
Nhớ để nguồn bài viết này: Phân tích nhân vật bà Hiền trong tác phẩm Một người Hà Nội hay nhất của website thptphandinhphung.edu.vn
Chuyên mục: Văn học
