Đề bài: Phân tích giá trị hiện thực sâu sắc của đoạn văn Vào phủ chúa Trịnh (trích Thượng kinh kí sự của Lê Hữu Trác).
“Con ơi nhớ câu này
Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan.”
Các lãnh chúa phong kiến hầu hết là những tên cướp ban ngày. Chúng công khai cướp của người ta bằng đủ mọi thủ đoạn tàn ác để cầu vinh gia đình, hưởng lạc. Lê Hữu Trác, một danh y, một nhà văn tài hoa của nước ta ở thế kỉ 18 đã phần nào thể hiện tình hình đó qua tác phẩm Thượng kinh kí sự. Trong kí sự này, đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh có giá trị hiện thực sâu sắc khi phản ánh cuộc sống xa hoa, giàu có và quyền uy tột đỉnh của nhà chúa.
Thượng kinh ký sự nguyên văn bằng chữ Hán, do Lê Hữu Trác soạn năm 1782, nội dung ghi lại những điều tai nghe mắt thấy của tác giả khi được triệu về kinh đô Thăng Long để chữa bệnh cho cha con chúa Trịnh Sâm. Qua những trang văn sinh động, sắc nét, tác giả đã phản ánh chân thực cuộc sống xa hoa của tầng lớp vương giả, đồng thời ngấm ngầm bộc lộ thái độ thờ ơ, khinh miệt danh lợi. Lê Hữu Trác dùng ngôi kể thứ nhất, tiếp cận trực tiếp lối sống xa hoa của chúa Trịnh. Nhà văn quan sát tỉ mỉ, ghi chép trung thực, tả cảnh sinh động, kể chuyện tài tình.
Mở đầu bài văn là cảnh đẹp hiếm có của phủ chúa Trịnh được tác giả miêu tả trực tiếp qua quan sát và gián tiếp qua ấn tượng mà nó gây ra trong lòng tác giả: Tôi ngẩng đầu lên: Khắp nơi cây cối um tùm, chim hót ríu rít, hoa thơm ngát hương, gió đưa hương thoang thoảng… Ta thầm nghĩ: Ta làm quan, lớn lên nơi phồn hoa, chốn nào trong tử cấm, ta đã từng đến đó. Tôi đã từng biết Có những điều duy nhất trong cung điện hoàng gia mà tôi chỉ nghe nói đến. Đến đây, phú quý của bậc đế vương quả là khác thường!
Khung cảnh và lối sống trong hoàng cung được ghi lại khá tỉ mỉ qua con mắt của một bác sĩ lần đầu tiên bước sang thế giới mới. Không gian nghệ thuật của tác phẩm càng được mở rộng với bước chân, góc nhìn của nhân vật tự xưng “tôi”. gợi hình mạnh mẽ.
Dù được mời nhưng danh y chỉ được vào cung bằng cửa sau, mỗi bước đi đều có người của hoàng cung theo sát. Trên đường đi, anh ta để ý và ghi nhận từng điều: Sau khi đi vài trăm bước, qua mấy lần cửa, anh ta đến khách điếm “Ngựa Vệ”. Khách điếm làm việc bên hồ, có cây lạ, đá lạ. Ở các trụ và lan can uốn lượn tạo kiểu rất đẹp.
Càng vào sâu bên trong, sự ngạc nhiên của tác giả càng lớn:
Qua hành lang phía tây, đến một ngôi nhà lớn thật cao và rộng. Hai bên là hai chiếc kiệu dành cho vua đi. Tất cả các nhân viên được sơn bằng sơn vàng. Ở giữa là một vương trượng bằng vàng. Trên chiếc sập mắc võng. Trước sập và hai bên là bàn ghế, đồ đạc người ta chưa từng thấy… Lại qua một cửa khác, lên lầu cao rộng. Ở đây, các cột đều được sơn son thếp vàng. Đúng là khung cảnh cung điện tím, cung điện bạc, cung điện vàng mà người ta chỉ có thể thấy trong truyện cổ tích hoặc trong trí tưởng tượng.
Cảnh trong phủ chúa được Lê Hữu Trác tóm tắt qua mấy câu thơ tả cảnh:
Binh lính của ngàn cổng khiêng cọc nặng,
Sang chảnh nhất trời Nam là đây!
Trên lầu vẽ mây,
Màn ngọc, hiên ngọc, ánh ban mai chiếu vào.
Cách sinh hoạt trong hoàng cung lại càng khác xa chốn dân gian. Lần đầu tiên trong đời làm khách, tác giả được ăn cơm mâm vàng bát bạc, thức ăn toàn những món ngon vật lạ… Không chú thích, tác giả để các chi tiết phát biểu. cho chính họ. tính hiện thực sâu sắc của nó. Thời kỳ này, chế độ phong kiến lâm vào tình trạng khủng hoảng, rối ren. Vua Lê bạc nhược chỉ làm bù nhìn, mọi quyền hành chính trị rơi vào tay chúa Trịnh, chúa Trịnh lộng hành, xa hoa, vô độ. Trong khi đó, người dân sống trong cảnh nghèo đói, tiếng than thở vang vọng khắp hang cùng ngõ hẻm. Lợi ích của vua chúa không còn đồng nghĩa với lợi ích của quốc gia, dân tộc. Đó là lý do tại sao mọi người tức giận. Khởi nghĩa nông dân chống triều đình nổi lên khắp nơi. Do nhận thức đúng bản chất của triều đình phong kiến lúc bấy giờ, Lê Hữu Trác đã dứt khoát quay lưng với con đường danh lợi đầy cám dỗ, nhưng vinh nhục và cũng đầy hiểm nguy.
Đoạn văn miêu tả chốn cung cấm khá tỉ mỉ, vừa mang tính hiện thực sắc nét, vừa ngầm chứa thái độ giễu cợt nhẹ nhàng của tác giả: Đi qua năm sáu lần như thế, đến một căn phòng rộng lớn, giữa phòng có một chiếc vạc mạ vàng. Một người đàn ông ngồi trên bậc thang, ước chừng năm sáu tuổi, mặc áo sơ mi lụa đỏ. Có vài người đứng hai bên. Giữa phòng là một ngọn nến lớn gắn trên một chiếc giả đồng. Bên hông động có một chiếc ghế rồng sơn son thếp vàng, trên ghế trải một tấm nệm gấm. Một bức màn che sân. Bên trong, có mấy cung nhân đứng chen chúc. Ngọn đèn sáp sáng rực, làm nổi bật màu mặt phấn và màu áo đỏ.
Xung quanh là những bông hoa lung linh, thơm ngát. Hình như Thánh chủ thường ngồi trên chiếc ghế rồng này, lúc này ngài lui vào bức rèm xem kỹ mạch Đông cung:
Qua hình dáng và thân phận của Thái tử xứ Đông được tác giả miêu tả khá kĩ lưỡng, người đọc có thể liên tưởng đến tình trạng suy tàn của triều đình phong kiến Việt Nam lúc bấy giờ: … thái tử vào thay mạng che mặt. , ăn quá no, mặc quá ấm khiến tạng phủ suy yếu. ngoài ra mắc bệnh lâu ngày, tinh dịch khô, da mặt khô, rốn to, gân xanh, chân tay gầy. Đó là do khỉ nguyên bản đã bị hao mòn, hư hỏng quá nhiều. Đúng là chế độ phong kiến tồn tại hàng ngàn năm đã lỗi thời, khó sửa chữa.
Là người thông minh, Lê Hữu Trác đã cân nhắc rất kỹ cách chữa bệnh cho thái tử. Ý kiến của các bác sĩ trong cung điện của bạn là gì? để tham khảo. Từ tình trạng bệnh tật và thể lực của thái tử hiện tại, ông đã phân tích, cân đo thiệt hại và tìm ra phương pháp điều trị thích hợp nhất: Ta thấy người gầy gò, mạch yếu, người xụi lơ. Cho nên âm dương đều hư, nay phải dùng thuốc thật bổ để dưỡng tỳ thận, giữ gốc làm nguồn cho hậu. Chính khí bên trong thắng, bệnh bên ngoài sẽ dần dần tự khỏi, không cần trị bệnh cũng tự khỏi.
Điều thú vị nhất là nếu suy nghĩ kỹ, chúng ta sẽ thấy nội dung tiết lộ của danh y Lê Hữu Trác nói về cách chữa bệnh cho thái tử nhưng lại chứa đựng một nhận xét vô cùng chính xác về tình hình triều đình. phong kiến đương thời và đưa ra phương thuốc chữa những căn bệnh hiểm nghèo của nó: Bắt mạch, xem lục mạch, yếu nhược, quan hệ yếu, quan hệ càng yếu. Đó là âm hư, hỏa quá mạnh, không giữ được dương nên âm hỏa tiêu đi. Cho nên (bên ngoài xem cổ trướng, là biểu tượng bên ngoài sưng, bên trong trống rỗng. Cho nên nếu để dưỡng địa, thì nó yên tĩnh…
Danh y Lê Hữu Trác khôn ngoan đã kê bài thuốc hòa giải cho thái tử vì sợ nếu làm ngay có kết quả thì sẽ bị danh lợi trói buộc, không thể về núi được nữa. Là một nhà Nho chân chính, ông thể hiện sự nắm vững đạo đức của một người quân tử. Quyết định lánh xa vòng danh lợi trong hoàn cảnh đó của ông là vô cùng đúng đắn.
Lê Hữu Trác tổ chức điểm nhìn trần thuật linh hoạt. Có một phần sự việc được kể lại từ sự quan sát của nhân vật tự xưng là tôi. Một số nhà văn để nhân vật quan lại miêu tả, giới thiệu về mình. Người đọc có cảm tưởng không chỉ Lê Hữu Trác dẫn ta vào phủ chúa để tự do quan sát mà cả những người hầu hạ chúa cũng đưa ta thâm nhập và khám phá sự thật trong “Đông cung”. Những đoạn độc thoại của tôi toát lên cái nhìn sắc sảo và sự cảm nhận tinh tế. Những đoạn miêu tả cho thấy nhân vật tôi bao quát một không gian rộng lớn, nắm bắt được tinh thần, bản chất của sự vật, hiện tượng. Là một bác sĩ nông thôn nhưng nhân vật tôi luôn tỏ ra là người hiền lành, lễ phép, ham học hỏi kỹ thuật y khoa từ đồng nghiệp. Sự tương phản về địa vị so với các ngự y của lục phủ và hai viện không làm cho nhân vật tôi nhỏ đi mà ngược lại càng nâng cao nhân cách và tài năng của nhân vật này. Sự xuất hiện đông đúc của thầy thuốc trong triều đã phơi bày tất cả sự thật trong giới lãnh chúa giàu có, có một hệ thống quan lại bất tài và ăn bám.
Các nhà Nho xưa ít nói về mình. Nhưng ở đoạn trích này, tác giả đã không ngần ngại để cho cái “tôi” đóng một vai trò quan trọng. “Vào phủ chúa Trịnh” thể hiện trực tiếp cái tôi cá nhân của người cầm bút. Qua đoạn trích ta thấy được tác giả Lê Hữu Trác là một lương y giàu kinh nghiệm. Ngoài tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và y đức. Lê Hữu Trác coi nghề y là nghề vô cùng thiêng liêng và cao quý. Người làm thuốc phải tiếp nối lòng trung nghĩa của tiền nhân, phải luôn nhớ đức, giữ lòng trong sạch. Lê Hữu Trác yêu tự do và lối sống thanh đạm. Vượt lên trên danh lợi tầm thường, ông trở về hành đạo cứu đời với quan niệm: “Nhân nghĩa cốt ở cứu người. Từ đầu không cầu cầu gì/Biết vui nghèo hơn giàu/Làm ơn xin xỏ”. cho nó. trả ơn”.
“Vào phủ chúa Trịnh” trở thành một quá trình tiếp cận chân lý của một cuộc sống xa hoa, vương giả hơn là thăm khám, chữa bệnh. Việc đến chữa bệnh cho thái tử Trịnh Cán tưởng chừng chỉ là cái cớ, là cơ hội giúp nhà văn hoàn thiện bức tranh sâu sắc về cuộc đời giàu sang, quyền uy. Đoạn trích Vào Phủ Chúa Trịnh có giá trị hiện thực sâu sắc. Bằng tài quan sát tinh tế và những ghi chép chi tiết, chân thực, tác giả đã vẽ lại một bức tranh sinh động về cuộc sống xa hoa, quyền quý của chúa Trịnh, đồng thời cũng thể hiện thái độ coi thường danh lợi. của tôi. Với ông, không có gì quý hơn cuộc sống tự tại nơi non xanh nước biếc của quê hương, đem hết tài năng và tâm huyết cống hiến cho y học, cứu nhân độ thế. Cuộc sống trong cung vua, chúa dù vô cùng giàu sang phú quý nhưng cuối cùng cũng chẳng ra sao. là trong và ngoài cung, chậu cá và lồng chim mà thôi.
Các bài văn mẫu lớp 11: Viết bài văn số 2
viet-bai-lam-van-so-2.jsp
Các bộ đề lớp 11 khác
Bạn thấy bài viết Phân tích Giá trị hiện thực trong tác phẩm Vào phủ Chúa Trịnh hay nhất – Ngữ văn lớp 11 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Phân tích Giá trị hiện thực trong tác phẩm Vào phủ Chúa Trịnh hay nhất – Ngữ văn lớp 11 bên dưới để Trường THPT Kiến Thụy có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho các bạn nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website: thptphandinhphung.edu.vn của Trường THPT Kiến Thụy
Nhớ để nguồn bài viết này: Phân tích Giá trị hiện thực trong tác phẩm Vào phủ Chúa Trịnh hay nhất – Ngữ văn lớp 11 của website thptphandinhphung.edu.vn
Chuyên mục: Văn học
